Cyberaanval bij Albert Heijn-franchisenemer: een wake-upcall voor elke organisatie

Bij een franchisenemer van Albert Heijn zijn onlangs gevoelige personeelsgegevens buitgemaakt door een aanval met ransomware. Het ging onder meer om paspoorten, salarisinformatie, ziekteverzuimgegevens en werkbeoordelingen van duizenden huidige en voormalige medewerkers. Een deel van die gegevens is inmiddels op het dark web verschenen. De aanvallers eisen losgeld en dreigen met verdere publicatie als er niet wordt betaald. 

Wat er gebeurde

De getroffen franchisenemer, verantwoordelijk voor 29 Albert Heijn-winkels, werd slachtoffer van ransomware. Cybercriminelen drongen via een beveiligingslek binnen, versleutelden bestanden en kopieerden vertrouwelijke data. Zowel huidige als voormalige medewerkers werden getroffen, van winkelmanagers tot schoonmakers. 

Dit incident laat zien hoe kwetsbaar organisaties zijn die dagelijks op digitale systemen vertrouwen. Eén slecht beveiligd apparaat of onbeheerde verbinding kan al leiden tot een volledige verstoring van bedrijfsprocessen. 

Waarom dit organisaties blijft overkomen 

Cyberaanvallen ontstaan zelden door één fout. Meestal is er sprake van opeenstapeling van kleine risico’s en een gebrek aan structurele aandacht voor onderhoud en beveiliging. Veelvoorkomende oorzaken zijn: 

• Uitgestelde software-updates

• Onduidelijk of verouderd toegangsbeheer 
• Onvoldoende monitoring 
• Apparaten of accounts die buiten beheer vallen 

Hackers scannen voortdurend het internet op zoek naar kwetsbare systemen. Een enkele printer of server zonder actuele beveiligingsupdates kan al de ingang vormen voor een aanval. 

De eerste 72 uur na een incident 

Wanneer een aanval plaatsvindt, zijn de eerste dagen cruciaal. Deze stappen helpen de schade te beperken en controle te herwinnen: 

1. Isoleer getroffen systemen onmiddellijk. 
2. Koppel back-ups los van het netwerk. 
3. Start forensisch onderzoek en documenteer elke handeling. 
4. Informeer direct het management en de IT-verantwoordelijke. 
5. Controleer of vertrouwelijke gegevens zijn buitgemaakt. 
6. Meld het incident bij de Autoriteit Persoonsgegevens en andere relevante instanties. 
7. Communiceer transparant met medewerkers en betrokkenen. 
8. Beoordeel de impact op bedrijfscontinuïteit en leveringsketen. 
9. Herstel systemen uitsluitend met schone back-ups. 
10. Evalueer processen en verbeter structureel. 

Weerbaarheid begint bij inzicht 

Echte digitale veiligheid ontstaat door de juiste combinatie van technologie, beheer en menselijk handelen. Een firewall of virusscanner vormt slechts de basis. Weerbaarheid groeit pas als beleid, onderhoud en bewustwording in samenhang worden georganiseerd. 

De basis voor digitale weerbaarheid 

Patchmanagement 

Zorg dat systemen en apparaten altijd up-to-date zijn. Stel maximale doorlooptijden in voor updates, bijvoorbeeld 14 dagen voor servers en 7 dagen voor werkstations. 

Segmentatie 

Scheid bedrijfsnetwerken logisch. Beperk toegang van werkplekken tot alleen noodzakelijke systemen en beheer kritieke delen apart. 

Back-ups 

Maak regelmatig back-ups en bewaar meerdere versies op verschillende locaties. Combineer dagelijkse of wekelijkse back-ups met een langere termijnbewaring. Gebruik bij voorkeur een combinatie van lokale en cloudopslag, zodat gegevens ook bij een incident veilig blijven. Test de back-ups bovendien periodiek, zodat je er tijdens een calamiteit zeker van bent dat je ze kunt herstellen en erop kunt vertrouwen. 

Toegangsrechten 

Pas het principe van ‘least privilege’ toe. Geef medewerkers en systemen alleen wat ze strikt nodig hebben. Gebruik multifactor-authenticatie, vooral voor beheerders. 

Bewustwording 

Train medewerkers om phishing en verdachte situaties te herkennen. Maak van cybersecurity een vast onderdeel van onboarding, vergaderingen en teambijeenkomsten. 

Monitoring 

Zorg voor centrale logverzameling, gebruik detectieregels en laat meldingen niet onbeantwoord. Test alarmeringsprocedures regelmatig. 

Van incident naar controle 

Het herstel van een cyberaanval kost vaak weken en brengt hoge kosten met zich mee. Voorkomen is daarom altijd beter dan genezen. Een hack wil je simpelweg niet meemaken, want die legt je processen stil en kan gevoelige gegevens op straat zetten. 

Digitale weerbaarheid draait niet om méér technologie, maar om regie, inzicht in risico’s en een organisatie waarin iedereen zijn rol begrijpt. Technologie vormt de basis, maar bewustwording bepaalt het succes. Als medewerkers begrijpen hoe hun gedrag bijdraagt aan veiligheid, wordt cybersecurity vanzelf onderdeel van de bedrijfscultuur. 

Bij Invision ICT helpen we organisaties om monitoring, beheer, beveiliging en bewustwording structureel te verankeren. Zo is digitale veiligheid geen reactie op een incident, maar een vast onderdeel van het dagelijks werken.